Tranh chấp về đất đai là một trong những tranh chấp xảy ra phổ biến, rất phức tạp và đa số các tranh chấp về đất đai phải giải quyết bằng con đường Tòa án.
Một trong những biện pháp hữu hiệu để hạn chế các bên tranh chấp khởi kiện ra Tòa án để tránh quá tải cho Tòa án, đồng thời có giải quyết tranh chấp một cách nhẹ nhàng và đỡ tốn thời gian là tăng cường công tác hòa giải ở cơ sở nhất là hòa giải tại Ủy ban nhân dân (UBND) xã.
Vậy pháp luật hiện nay quy định việc hòa giải tranh chấp đất đai tại UBND cấp xã như thế nào? Các thủ tục hòa giải tranh chấp đất đai cấp xã ra sao? Trình tự và quy trình hòa giải tranh chấp đất đai cấp xã như thế nào?
Nắm bắt được những vấn đề vướng mắc này, cung cấp đến mọi người thủ tục hòa giải tranh chấp đất đai cấp xã nhằm hỗ trợ, giải đáp pháp lý về những vướng mắc tranh chấp đất đai.
Quy định của pháp luật liên quan đến thủ tục hòa giải tranh chấp đất đai cấp xã
Theo quy định của Luật Đất đai năm 2013 thì tranh chấp đất đai là tranh chấp về quyền, nghĩa vụ của người sử dụng đất giữa hai hoặc nhiều bên trong quan hệ đất đai.
Nhà nước khuyến khích các bên tranh chấp đất đai tự hòa giải hoặc giải quyết tranh chấp đất đai thông qua hòa giải ở cơ sở.
Tranh chấp đất đai mà các bên tranh chấp không hòa giải được thì gửi đơn đến Ủy ban nhân dân cấp xã nơi có đất tranh chấp để hòa giải. Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp xã có trách nhiệm tổ chức việc hòa giải tranh chấp đất đai tại địa phương mình.
Xuất phát từ tranh chấp về quyền và nghĩa vụ của người sử dụng đất nên hiện nay tranh chấp đất đai có nhiều dạng khác nhau. Có thể liệt kê các dạng tranh chấp đất đai phổ biến hiện nay như sau:
Nhóm tranh chấp về quyền sử dụng đất, tức tranh chấp ai là người có quyền sử dụng đất.
Nhóm tranh chấp này có một số dạng tranh chấp cụ thể như: một bên được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất còn một bên đang trực tiếp sử dụng một phần hoặc toàn bộ đất mà bên kia được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất.
Tranh chấp về ranh giới đất liền kề, chủ đất cũ đòi lại đất cho thuê, cho mượn trước đó; Cấp trùng giấy chứng nhận quyền sử dụng đất về một phần hoặc toàn bộ thửa đất cho hai người hoặc hộ gia đình;…
Nhóm tranh chấp liên quan đến các giao dịch về quyền sử dụng đất như thế chấp, bảo lãnh, góp vốn bằng quyền sử dụng đất, chuyển nhượng quyền sử dụng đất, chuyển đổi quyền sử dụng đất, cho thuê, cho thuê lại quyền sử dụng đất…
Các bên tranh chấp trong nhóm tranh chấp này thường yêu cầu một bên tiếp tục thực hiện nghĩa vụ theo hợp đồng, yêu cầu công nhận hiệu lực của hợp đồng hoặc tuyên bố giao dịch dân sự vô hiệu.
Nhóm tranh chấp thừa kế quyền sử dụng đất. Một số yêu cầu cụ thể trong nhóm tranh chấp này là yêu cầu phân chia di sản thừa kế theo di chúc hoặc theo pháp luật…
Quy trình hòa giải tranh chấp đất đai cấp xã
Thủ tục hòa giải tranh chấp đất đai cấp xã
Bước 1: Nộp đơn yêu cầu giải quyết tranh chấp đất đai
Người khiếu nại nộp đơn yêu cầu giải quyết tranh chấp đất đai nộp tại Ủy ban nhân dân cấp xã phường, thị trấn (đây gọi chung là cấp xã); hoặc gửi hồ sơ khiếu nại qua đường bưu điện tới UBND cấp xã (do văn phòng xã tiếp nhận).
Ủy ban nhân dân cấp xã có trách nhiệm: Chỉ đạo Cán bộ Văn phòng xã vào sổ theo dõi đơn khiếu nại.
Trường hợp đơn chưa hợp lệ thì trong thời gian tối đa 02 ngày, cơ quan tiếp nhận, xử lý hồ sơ phải thông báo và hướng dẫn người nộp hồ sơ bổ sung, hoàn chỉnh hồ sơ theo quy định.
Trường hợp đơn hợp lệ thì chuyển đến cán bộ địa chính cấp xã đề xuất hướng giải quyết hòa giải việc tranh chấp đất đai theo quy định tại Điều 202 Luật Đất đai năm 2013.
Bước 2: Thu thập hồ sơ đất đai của người khiếu nại, người bị khiếu nại
Cán bộ địa chính xã có trách nhiệm thu thập hồ sơ đất đai của người khiếu nại, người bị khiếu nại, quá trình quản lý, sử dụng đất của các bên có liên quan; yêu cầu người khiếu nại cung cấp chứng cứ có liên quan đến nguồn gốc quá trình quản lý, sử dụng của người khiếu nại;
Tổ chức làm việc với người bị khiếu nại yêu cầu cung cấp chứng cứ có liên quan đến vị trí đất của người khiếu nại.
Bước 3: Thành lập Hội đồng hòa giải tranh chấp đất đai để thực hiện hòa giải.
Thành phần Hội đồng gồm:
Chủ tịch hoặc Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân là Chủ tịch Hội đồng;
Đại diện Ủy ban Mặt trận Tổ quốc xã, phường, thị trấn;
Tổ trưởng tổ dân phố đối với khu vực đô thị;
Trưởng thôn, ấp đối với khu vực nông thôn;
Đại diện của một số hộ dân sinh sống lâu đời tại xã, phường, thị trấn biết rõ về nguồn gốc và quá trình sử dụng đối với thửa đất đó;
Cán bộ địa chính, cán bộ tư pháp xã, phường, thị trấn.
Bước 4: Tổ chức hòa giải
Tổ chức cuộc họp hòa giải có sự tham gia của các bên tranh chấp, thành viên Hội đồng hòa giải tranh chấp đất đai và người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan.
Việc hòa giải chỉ được tiến hành khi các bên tranh chấp đều có mặt. Trường hợp một trong các bên tranh chấp vắng mặt đến lần thứ hai thì được coi là việc hòa giải không thành.
Việc hòa giải phải được lập thành biên bản có chữ ký của các bên và có xác nhận hòa giải thành hoặc hòa giải không thành của Ủy ban nhân dân cấp xã. Biên bản hòa giải được gửi đến các bên tranh chấp, lưu tại Ủy ban nhân dân cấp xã nơi có đất tranh chấp.
Đối với trường hợp hòa giải thành mà có thay đổi hiện trạng về ranh giới, người sử dụng đất thì Ủy ban nhân dân cấp xã gửi biên bản hòa giải đến Phòng Tài nguyên và Môi trường đối với trường hợp tranh chấp đất đai giữa hộ gia đình, cá nhân, cộng đồng dân cư với nhau; gửi đến Sở Tài nguyên và Môi trường đối với các trường hợp khác.
Bước 5: Cấp quyết định công nhận việc thay đổi ranh giới thửa đất và cấp mới Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất
Phòng Tài nguyên và Môi trường, Sở Tài nguyên và Môi trường trình Ủy ban nhân dân cùng cấp quyết định công nhận việc thay đổi ranh giới thửa đất và cấp mới Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất.
Trình tự hòa giải tranh chấp đất đai cấp xã theo quy định pháp luật
Căn cứ Điều 88 nghị định 43/2014/NĐ-CP, điều này được hướng dẫn bởi khoản 57 điều 2 nghị định 01/2017/NĐ- CP quy định chi tiết trình tự hòa giải tranh chấp đất đai cấp xã như sau:
“1. Khi nhận được đơn yêu cầu giải quyết tranh chấp đất đai, Ủy ban nhân dân cấp xã có trách nhiệm thực hiện các công việc sau:
a) Thẩm tra, xác minh tìm hiểu nguyên nhân phát sinh tranh chấp, thu thập giấy tờ, tài liệu có liên quan do các bên cung cấp về nguồn gốc đất, quá trình sử dụng đất và hiện trạng sử dụng đất;
b) Thành lập Hội đồng hòa giải tranh chấp đất đai để thực hiện hòa giải. Thành phần Hội đồng gồm: Chủ tịch hoặc Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân là Chủ tịch Hội đồng; đại diện Ủy ban Mặt trận Tổ quốc xã, phường, thị trấn; tổ trưởng tổ dân phố đối với khu vực đô thị; trưởng thôn, ấp đối với khu vực nông thôn;
đại diện của một số hộ dân sinh sống lâu đời tại xã, phường, thị trấn biết rõ về nguồn gốc và quá trình sử dụng đối với thửa đất đó; cán bộ địa chính, cán bộ tư pháp xã, phường, thị trấn. Tùy từng trường hợp cụ thể, có thể mời đại diện Hội Nông dân, Hội Phụ nữ, Hội Cựu chiến binh, Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh;
c) Tổ chức cuộc họp hòa giải có sự tham gia của các bên tranh chấp, thành viên Hội đồng hòa giải tranh chấp đất đai và người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan.
Việc hòa giải chỉ được tiến hành khi các bên tranh chấp đều có mặt. Trường hợp một trong các bên tranh chấp vắng mặt đến lần thứ hai thì được coi là việc hòa giải không thành.
2. Kết quả hòa giải tranh chấp đất đai phải được lập thành biên bản, gồm có các nội dung:
Thời gian và địa điểm tiến hành hòa giải; thành phần tham dự hòa giải; tóm tắt nội dung tranh chấp thể hiện rõ về nguồn gốc, thời điểm sử dụng đất đang tranh chấp, nguyên nhân phát sinh tranh chấp (theo kết quả xác minh, tìm hiểu);
ý kiến của Hội đồng hòa giải tranh chấp đất đai; những nội dung đã được các bên tranh chấp thỏa thuận, không thỏa thuận.
Biên bản hòa giải phải có chữ ký của Chủ tịch Hội đồng, các bên tranh chấp có mặt tại buổi hòa giải, các thành viên tham gia hòa giải và phải đóng dấu của Ủy ban nhân dân cấp xã; đồng thời phải được gửi ngay cho các bên tranh chấp và lưu tại Ủy ban nhân dân cấp xã.
3. Trong thời hạn 10 ngày kể từ ngày lập biên bản hòa giải thành mà các bên tranh chấp có ý kiến bằng văn bản khác với nội dung đã thống nhất trong biên bản hòa giải thành thì Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp xã tổ chức lại cuộc họp Hội đồng hòa giải để xem xét giải quyết đối với ý kiến bổ sung và phải lập biên bản hòa giải thành hoặc không thành.
4. Trường hợp hòa giải thành mà có thay đổi hiện trạng về ranh giới sử dụng đất, chủ sử dụng đất thì Ủy ban nhân dân cấp xã gửi biên bản hòa giải thành đến cơ quan có thẩm quyền để giải quyết theo quy định tại khoản Điều 202 Luật Đất đai 2013.
Trường hợp hòa giải không thành hoặc sau khi hòa giải thành mà có ít nhất một trong các bên thay đổi ý kiến về kết quả hòa giải thì Ủy ban nhân dân cấp xã lập biên bản hòa giải không thành và hướng dẫn các bên tranh chấp gửi đơn đến cơ quan có thẩm quyền giải quyết tranh chấp tiếp theo.”
Liên hệ tư vấn trình tự hòa giải tranh chấp đất đai cấp xã
Quý khách hàng có nhu cầu tư vấn, giải đáp thắc mắc pháp luật về tranh chấp đất đai vui lòng gọi đến tổng đài nghe hướng dẫn và lựa chọn lĩnh vực cần tư vấn để kết nối trực tiếp với luật sư, chuyên viên tư vấn của chúng tôi.
Thời gian hoạt động tư vấn pháp luật: Hoạt động từ 8h00 – 22h00 tất cả các ngày trong tuần. Luật sư, chuyên viên tư vấn của chúng tôi sẵn sàng lắng nghe và tư vấn, giải đáp mọi vướng mắc pháp lý mà bạn đề cập.
-Nếu có bất kỳ vướng mắc gì về pháp luật cách nhanh chóng và tiện lợi nhất hãy nhấc điện thoại gọi cho chúng thôi theo hướng dẫn sau:
Bước 1: Kết nối với tổng đài tư vấn thủ tục hòa giải tranh chấp đất đai cấp xã bằng cách gọi sđt
Bước 2: Nghe lời chào và vui lòng đợi kết nối tới chuyên viên tư vấn
Bước 3: Kết nối với luật sư, chuyên viên tư vấn trong lĩnh vực cần tư vấn và đặt câu hỏi cho luật sư, chuyên viên
Bước 4: Lắng nghe câu trả lời của chuyên viên tư vấn, trao đổi hoặc yêu cầu làm rõ hơn nội dung tư vấn.
Ưu điểm khi liên hệ tư vấn:
Thứ nhất, có tiện ích nổi bật như: Tiết kiệm thời gian và chi phí cho người hỏi; Nhanh chóng, tiện lợi, thời gian tư vấn, giải đáp linh hoạt. Dù đang ở bất kỳ đâu bạn cũng có thể kết nối và hỏi luật sư tư vấn.
Thứ hai, qua tổng đài mọi nhu cầu cần tư vấn pháp luật của bạn sẽ được tiếp nhận và giải đáp tận tình, chính xác.
Đặc biết những khách hàng do lịch trình công việc hay khó khăn trong việc di chuyển không thể đến văn phòng luật sư tư vấn trực tiếp thì giải pháp yêu cầu cung cấp dịch vụ tư vấn trực tuyến là giải pháp tiết kiệm và thuận tiện nhất.
Thứ ba, trợ giúp pháp lý kịp thời trong thời gian ngắn, tư vấn và giải đáp những vấn đề pháp lý của quý khách hàng mọi lúc, mọi nơi (gần như ngay lập tức được giải đáp), tiết kiệm rất nhiều thời gian và chi phí cho khách hàng khi sử dụng dịch vụ này.
Thứ tư, luôn bảo mật thông tin: Mọi thông tin quý khách hàng cung cấp, chia sẻ qua dịch vụ tư vấn luật sẽ được bảo mật tuyệt đối.
Nhằm đa dạng hóa các hình thức hỗ trợ khách hàng, ngoài hình thức liên hệ tư vấn quy trình hòa giải tranh chấp đất đai cấp xã qua tổng đài tư vấn, chúng tôi còn triển khai các hình thức như: tư vấn thông qua email, zalo, tư vấn trực tiếp…
Trên đây là những thông tin về thủ tục hòa giải tranh chấp đất đai cấp xã mà chúng tôi cung cấp đến quý khách hàng.
Nếu quý khách hàng có thắc mắc gì về trình tự hòa giải tranh chấp đất đai cấp xã, quy trình hòa giải tranh chấp đất đai cấp xã, đừng chần chừ, hãy liên hệ ngay với chúng tôi theo số điện thoại. Chúng tôi luôn mong muốn được giúp đỡ và đồng hành cùng với khách hàng!
Luật Rong Ba luôn nỗ lực xây dựng và cung cấp dịch vụ tốt nhất đảm bảo sự hài lòng và an toàn pháp lý đối với khách hàng.
