Gây thương tích, xâm hại đến sức khỏe tính mạng cho người khác là một hành vi vi phạm pháp luật. Tuy nhiên không phải lúc nào gây thương tích cho người khác với mức độ như nhau cũng bị phạt giống nhau mà ta phải xét xem là người đó cố ý gây thương tích cho người khác hay là do phòng vệ gây thương tích cho người khác. Dưới đây chúng tôi sẽ trình bày về phòng vệ chính đáng gây thương tích, mong bạn đọc cùng theo dõi
Phòng vệ chính đáng là gì?
Căn cứ theo quy định tại Điều 22 Bộ luật hình sự năm 2015 sửa đổi, bổ sung năm 2017 về phòng vệ chính đáng:
- Phòng vệ chính đáng là hành vi của người vì bảo vệ quyền hoặc lợi ích chính đáng của mình, của người khác hoặc lợi ích của Nhà nước, của cơ quan, tổ chức mà chống trả lại một cách cần thiết người đang có hành vi xâm phạm các lợi ích nói trên.
Phòng vệ chính đáng không phải là tội phạm.
Theo đó, phòng vệ chính đáng được hiểu là một người thực hiện hành vi chống trả cần thiết đối với người có hành vi xâm phạm đến quyền hoặc lợi ích chính đáng của mình hoặc của Nhà nước, cơ quan, tổ chức khác và có khả năng gây ra các thiệt hại về tính mạng, sức khoẻ, danh dự, nhân phẩm, hoặc thiệt hại về tài sản, hoặc các quyền và lợi ích khác của các chủ thể nói trên. Các hành vi phòng vệ chính đáng không vi phạm pháp luật và không phát sinh trách nhiệm bồi thường.
Phân tích hành vi phòng vệ chính đáng
– Thứ nhất, lợi ích của người có hành vi chống trả hoặc người khác hoặc lợi ích của Nhà nước, cơ quan, tổ chức đang bị xâm phạm. Trong trường hợp này, chồng bạn đang bị xâm phạm về tính mạng, sức khỏe nên yếu tố này có thể coi là thỏa mãn điều kiện.
– Thứ hai, hành vi chống trả là cần thiết. Để xem xét hành vi chống trả có cần thiết hay không, cần phải xem xét toàn diện những tình tiết có liên quan đến hành vi xâm hại và hành vi phòng vệ như: mức độ thiệt hại do hành vi xâm hại có thể gây ra hoặc đã gây ra và do hành vi phòng vệ gây ra; vũ khí, phương tiện, phương pháp mà hai bên đã sử dụng; nhân thân của người xâm hại;… Trong trường hợp của bạn, cần xem xét đến phương tiên, vũ khí mà anh A sử dụng để xâm hại sức khỏe của chồng bạn, mức độ thương tích mà anh A gây ra cho chồng bạn,…
– Thứ ba, người bị chống trả là người đang có hành vi xâm hại lợi ích của cá nhân, Nhà nước, cơ quan, tổ chức.
Vượt quá phòng vệ chính đáng là gì?
Căn cứ theo quy định tại Điều 22 Bộ luật hình sự năm 2015 sửa đổi, bổ sung năm 2017 về phòng vệ chính đáng:
Vượt quá giới hạn phòng vệ chính đáng là hành vi chống trả rõ ràng quá mức cần thiết, không phù hợp với tính chất và mức độ nguy hiểm cho xã hội của hành vi xâm hại.
Người có hành vi vượt quá giới hạn phòng vệ chính đáng phải chịu trách nhiệm hình sự theo quy định của Bộ luật này.
Như vậy, hành vi chống trả để bảo vệ các quyền và lợi ích chính đáng của các chủ thể được pháp luật bảo vệ nhưng vượt quá mức cần thiết được xem là hành vi vượt quá phòng vệ chính đáng. Một người khi thực hiện hành vi vượt quá phòng vệ chính đáng phải chịu trách nhiệm theo quy định của pháp luật.
Tội cố ý gây thương tích cho người khác
Khách thể: là quan hệ nhân thân mà nội dung là quyền được tôn trọng và bảo vệ về sức khỏe của con người.
Khách quan: là hành vi gây thương tích hoặc gây tổn hại đến sức khỏe của người khác trái pháp luật
Trường hợp cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của nạn nhân với tỷ lệ thương tật dưới 11% thì vẫn bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo quy định nếu thuộc ít nhất một trong các trường hợp:
Dùng hung khí nguy hiểm hoặc dùng thủ đoạn gây nguy hại cho nhiều người (VD dùng dao nhọn)
Gây cố tật nhẹ cho nạn nhân là hậu quả của hành vi cố ý gây thương tích hoặ gây tổn hại cho sức khỏe của nạn nhân để lại trạng thái thất thường, không thể chữa trị được cho một bộ phận cơ thể của nạn nhân với tỷ lệ thương tật dưới 11 % khi thuộc một trong các trường hợp: làm mất bộ phận cơ thể của nạn nhân, làm mất chức năng bộ phận cơ thể của nạn nhân, làm ảnh hưởng đến thẩm mĩ của nạn nhân
Phạm tội nhiều lần đối với cùng 1 người hoặc đối với nhiều người
Hậu quả gây thương hoặc tổn hại sức khỏe của người khác ở mức mà điều luật quy định là dấu hiệu bắt buộc của cấu thành tội phạm.
Chủ quan: Lỗi cố ý trực tiếp hoặc cố ý gián tiếp
Chủ thể: là người có năng lực trách nhiệm hình sự và đạt độ tuổi từ 16 tuổi trở lên đối với trường hợp phạm tội theo quy định tại khoản 1, 2 và từ đủ 14 tuổi trở lên đối với trường hợp phạm tội theo quy định tại khoản 3, 4, điều 104 Bộ luật hình sự.
Theo quy định tại Điều 134 Bộ Luật Hình sự 2015 quy định về Tội cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác
Người nào cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác mà tỷ lệ tổn thương cơ thể từ 11% đến 30% hoặc dưới 11% nhưng thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm:
Dùng vũ khí, vật liệu nổ, hung khí nguy hiểm hoặc thủ đoạn có khả năng gây nguy hại cho nhiều người;
Dùng a-xít nguy hiểm hoặc hóa chất nguy hiểm;
Đối với người dưới 16 tuổi, phụ nữ mà biết là có thai, người già yếu, ốm đau hoặc người khác không có khả năng tự vệ;
Đối với ông, bà, cha, mẹ, thầy giáo, cô giáo của mình, người nuôi dưỡng, chữa bệnh cho mình;
Có tổ chức;
Lợi dụng chức vụ, quyền hạn;
Trong thời gian đang bị giữ, tạm giữ, tạm giam, đang chấp hành án phạt tù, đang chấp hành biện pháp tư pháp giáo dục tại trường giáo dưỡng hoặc đang chấp hành biện pháp xử lý vi phạm hành chính đưa vào cơ sở giáo dục bắt buộc, đưa vào trường giáo dưỡng hoặc đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc;
Thuê gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác hoặc gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác do được thuê;
Có tính chất côn đồ;
Đối với người đang thi hành công vụ hoặc vì lý do công vụ của nạn nhân.
Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 02 năm đến 06 năm:
Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác mà tỷ lệ tổn thương cơ thể từ 31% đến 60%;
Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 02 người trở lên mà tỷ lệ tổn thương cơ thể của mỗi người từ 11% đến 30%;
Phạm tội 02 lần trở lên;
Tái phạm nguy hiểm;
Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác mà tỷ lệ tổn thương cơ thể từ 11% đến 30% nhưng thuộc một trong các trường hợp quy định tại các điểm từ điểm a đến điểm k khoản 1 Điều này.
Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 05 năm đến 10 năm:
Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác mà tỷ lệ tổn thương cơ thể 61% trở lên, nếu không thuộc trường hợp quy định tại điểm b khoản 4 Điều này;
Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 02 người trở lên mà tỷ lệ tổn thương cơ thể của mỗi người từ 31% đến 60%;
Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác mà tỷ lệ tổn thương cơ thể từ 31% đến 60% nhưng thuộc một trong các trường hợp quy định tại các điểm từ điểm a đến điểm k khoản 1 Điều này;
Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 02 người trở lên mà tỷ lệ tổn thương cơ thể của mỗi người từ 11% đến 30% nhưng thuộc một trong các trường hợp quy định tại các điểm từ điểm a đến điểm k khoản 1 Điều này.
Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 07 năm đến 14 năm:
Làm chết người;
Gây thương tích làm biến dạng vùng mặt của người khác mà tỷ lệ tổn thương cơ thể 61% trở lên;
Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 02 người trở lên mà tỷ lệ tổn thương cơ thể của mỗi người 61% trở lên;
Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác mà tỷ lệ tổn thương cơ thể 61% trở lên nhưng thuộc một trong các trường hợp quy định tại các điểm từ điểm a đến điểm k khoản 1 Điều này;
Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 02 người trở lên mà tỷ lệ tổn thương cơ thể của mỗi người từ 31% đến 60% nhưng thuộc một trong các trường hợp quy định tại các điểm từ điểm a đến điểm k khoản 1 Điều này.
Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 12 năm đến 20 năm hoặc tù chung thân:
Làm chết 02 người trở lên;
Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 02 người trở lên mà tỷ lệ tổn thương cơ thể của mỗi người 61% trở lên nhưng thuộc một trong các trường hợp quy định tại các điểm từ điểm a đến điểm k khoản 1 Điều này.
Người nào chuẩn bị vũ khí, vật liệu nổ, hung khí nguy hiểm, a-xít nguy hiểm, hóa chất nguy hiểm hoặc thành lập hoặc tham gia nhóm tội phạm nhằm gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác, thì bị phạt cải tạo không giam giữ đến 02 năm hoặc phạt tù từ 03 tháng đến 02 năm.”
Hậu quả pháp lý vượt quá phòng vệ chính đáng?
Một người thực hiện hành vi chống trả vượt quá mức cần thiết phải chịu trách nhiệm đối với phần vượt quá gây ra. Tùy vào mức độ của hành vi mà người đó có thể phải chịu trách nhiệm hành chính hoặc bị truy cứu trách nhiệm hình sự, ngoài ra còn phát sinh trách nhiệm bồi thường thiệt hại.
Phòng vệ chính đáng gây thương tích
Phòng vệ chính đáng gây thương tích là gì?
Dựa trên quy định về phòng vệ chính đáng có thể hiểu phòng vệ chính đáng gây thương tích là hành vi chống trả cần thiết của một người mà gây ra thương tích cho người có hành vi xâm phạm quyền và lơi ích chính đáng của mình. Khi đó người gây thương tích trong phòng vệ chính đáng không vi phạm pháp luật và không phát sinh trách nhiệm bồi thường thiệt hại.
Gây thương tích khi vượt quá phòng vệ chính đáng là gì?
Gây thương tích vượt quá phòng vệ chính đáng được hiểu là hành vi chống trả vượt quá mức cần thiết của một người mà gây ra thương tích cho người có hành vi xâm phạm quyền và lơi ích chính đáng của mình. Người nào thực hiện hành vi gây thương tích vượt quá phòng vệ chính đáng phải chịu trách nhiệm theo quy định pháp luật đối với hành vi vượt quá.
Căn cứ xác định trách nhiệm bồi thường thiệt hại khi gây thương tích phòng vệ chính đáng
Căn cứ phát sinh trách nhiệm bồi thường quy định tại Điều 584 Bộ Luật Hình sự 2015, sửa đổi bổ sung 2017:
Người nào có hành vi xâm phạm tính mạng, sức khỏe, danh dự, nhân phẩm, uy tín, tài sản, quyền, lợi ích hợp pháp khác của người khác mà gây thiệt hại thì phải bồi thường, trừ trường hợp Bộ luật này, luật khác có liên quan quy định khác.
Theo quy định tại Điều 590 bộ Luật Dân sự 2015 về mức bồi thường căn cứ các yếu tố sau:
1. Thiệt hại do sức khỏe bị xâm phạm bao gồm:
a) Chi phí hợp lý cho việc cứu chữa, bồi dưỡng, phục hồi sức khỏe và chức năng bị mất, bị giảm sút của người bị thiệt hại;
b) Thu nhập thực tế bị mất hoặc bị giảm sút của người bị thiệt hại; nếu thu nhập thực tế của người bị thiệt hại không ổn định và không thể xác định được thì áp dụng mức thu nhập trung bình của lao động cùng loại;
c) Chi phí hợp lý và phần thu nhập thực tế bị mất của người chăm sóc người bị thiệt hại trong thời gian điều trị; nếu người bị thiệt hại mất khả năng lao động và cần phải có người thường xuyên chăm sóc thì thiệt hại bao gồm cả chi phí hợp lý cho việc chăm sóc người bị thiệt hại;
d) Thiệt hại khác do luật quy định.
2. Người chịu trách nhiệm bồi thường trong trường hợp sức khỏe của người khác bị xâm phạm phải bồi thường thiệt hại theo quy định tại khoản 1 Điều này và một khoản tiền khác để bù đắp tổn thất về tinh thần mà người đó gánh chịu. Mức bồi thường bù đắp tổn thất về tinh thần do các bên thỏa thuận; nếu không thỏa thuận được thì mức tối đa cho một người có sức khỏe bị xâm phạm không quá năm mươi lần mức lương cơ sở do Nhà nước quy định.”
Như vậy mức bồi thường do hành vi gây thương tích do vượt quá phòng vệ chính đáng được xác định có thể bao gồm cả bồi thường về cả vật chất lẫn tinh thần.
Phòng vệ chính đáng gây chết người, đi tù bao nhiêu năm?
Nếu vượt quá giới hạn phòng vệ chính đáng làm chết người có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo Điều 126, Bộ luật Hình sự:
Người nào giết người trong trường hợp vượt quá giới hạn phòng vệ chính đáng hoặc trong trường hợp vượt quá mức cần thiết khi bắt giữ người phạm tội, thì bị phạt cải tạo không giam giữ đến 02 năm hoặc phạt tù từ 03 tháng đến 02 năm.
Bên cạnh đó, bị phạt tù từ 02 – 05 năm nếu phạm tội đối với 02 người trở lên.
Trên đây là toàn bộ tư vấn của Luật Rong Ba về phòng vệ chính đang gây thương tích. Nếu như bạn đang gặp phải khó khăn trong quá trình tìm hiểu về phòng vệ chính đáng gây thương tích và những vấn đề pháp lý liên quan, hãy liên hệ Luật Rong Ba để được tư vấn miễn phí. Chúng tôi chuyên tư vấn các thủ tục pháp lý trọn gói, chất lượng, uy tín mà quý khách đang tìm kiếm.
