Trong bối cảnh toàn cầu hóa hiện nay, quan hệ hợp tác giữa các quốc gia càng phát triển thì yếu tố nước ngoài càng xâm nhập mạnh mẽ vào đời sống xã hội nói chung và đời sống hôn nhân và gia đình nói riêng.

Cùng với xu thế phát triển nhanh chóng của kết hôn có yếu tố nước ngoài thì ly hôn có yếu tố nước ngoài ngày càng tăng và phát sinh nhiều vấn đề phức tạp. Bài viết dưới đây có thể giúp các bạn tham khảo về vấn đề giải quyết ly hôn với người nước ngoài.

Ly hôn có yếu tố nước ngoài là gì?

Điều 127 Luật Hôn nhân và gia đình 2014 quy định ly hôn có yếu tố nước ngoài bao gồm các trường hợp cụ thể như:

Ly hôn giữa công dân Việt Nam với người nước ngoài;

Ly hôn giữa người nước ngoài với nhau thường trú ở Việt Nam khi họ có yêu cầu.

Trong trường hợp bên là công dân Việt Nam không thường trú ở Việt Nam vào thời điểm yêu cầu ly hôn thì việc ly hôn được giải quyết theo pháp luật của nước nơi thường trú chung của vợ chồng; nếu họ không có nơi thường trú chung thì giải quyết theo pháp luật Việt Nam.

Việc giải quyết tài sản là bất động sản ở nước ngoài khi ly hôn tuân theo pháp luật của nước nơi có bất động sản đó.

Hồ sơ ly hôn với người nước ngoài

Để thực hiện việc ly hôn có yếu tố nước ngoài cần chuẩn bị hồ sơ ly hôn bao gồm:

Đơn xin ly hôn hoặc Đơn yêu cầu công nhận thuận tình ly hôn (theo mẫu của Tòa án).

Bản chính Giấy chứng nhận kết hôn (nếu có), trong trường hợp mất bản chính Giấy chứng nhận kết hôn thì nộp bản sao có xác nhận sao y bản chính của cơ quan Nhà nước có thẩm quyền.

Chứng minh nhân dân hoặc Hộ chiếu; Hộ khẩu (bản sao chứng thực).

Bản sao Giấy khai sinh của con (nếu có con).

Bản sao chứng thực chứng từ, tài liệu về quyền sở hữu tài sản (nếu có tranh chấp tài sản).

Hồ sơ tài liệu chứng minh việc một bên đang ở nước ngoài (nếu có)

Lưu ý : Nếu hai bên đăng ký kết hôn theo pháp luật nước ngoài muốn ly hôn tại Việt Nam thì phải hợp thức lãnh sự Giấy đăng ký kết hôn và làm thủ tục ghi chú vào sổ đăng ký tại Sở Tư pháp rồi mới nộp đơn xin ly hôn  tại tòa.

Thẩm quyền giải quyết ly hôn với người nước ngoài

Ở Việt Nam, Tòa án là cơ quan duy nhất có thẩm quyền giải quyết ly hôn với người nước ngoài. Theo Điều 470 BLTTDS năm 2015, những vụ án dân sự có yếu tố nước ngoài sau đây thuộc thẩm quyền giải quyết riêng biệt của Tòa án Việt Nam:

Vụ án dân sự có liên quan đến quyền đối với tài sản là bất động sản có trên lãnh thổ Việt Nam;

Vụ án ly hôn giữa công dân Việt Nam với công dân nước ngoài hoặc người không quốc tịch, nếu cả hai vợ chồng cư trú, làm ăn, sinh sống lâu dài ở Việt Nam;

Vụ án dân sự khác mà các bên được lựa chọn Tòa án Việt Nam để giải quyết theo pháp luật Việt Nam hoặc điều ước quốc tế mà Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam là thành viên và các bên đồng ý lựa chọn Tòa án Việt Nam.

Điều 469 BLTTDS năm 2015 quy định về thẩm quyền chung của Tòa án Việt Nam trong giải quyết các vụ việc dân sự có yếu tố nước ngoài, bao gồm:

Bị đơn là cá nhân cư trú, làm ăn, sinh sống lâu dài tại Việt Nam;

Bị đơn là cơ quan, tổ chức có trụ sở tại Việt Nam hoặc bị đơn là cơ quan, tổ chức có chi nhánh, văn phòng đại diện tại Việt Nam đối với các vụ việc liên quan đến hoạt động của chi nhánh, văn phòng đại diện của cơ quan, tổ chức đó tại Việt Nam;

Bị đơn có tài sản trên lãnh thổ Việt Nam;

Vụ việc ly hôn mà nguyên đơn hoặc bị đơn là công dân Việt Nam hoặc các đương sự là người nước ngoài cư trú, làm ăn, sinh sống lâu dài tại Việt Nam;

Vụ việc về quan hệ dân sự mà việc xác lập, thay đổi, chấm dứt quan hệ đó xảy ra ở Việt Nam, đối tượng của quan hệ đó là tài sản trên lãnh thổ Việt Nam hoặc công việc được thực hiện trên lãnh thổ Việt Nam;

Vụ việc về quan hệ dân sự mà việc xác lập, thay đổi, chấm dứt quan hệ đó xảy ra ở ngoài lãnh thổ Việt Nam nhưng có liên quan đến quyền và nghĩa vụ của cơ quan, tổ chức, cá nhân Việt Nam hoặc có trụ sở, nơi cư trú tại Việt Nam.

Sau khi xác định thẩm quyền của Tòa án Việt nam theo quy định trên, Tòa án áp dụng các quy định tại Chương III của BLTTDS để xác định thẩm quyền của Tòa án cụ thể giải quyết vụ việc dân sự có yếu tố nước ngoài.

Do quan hệ ly hôn là quan hệ đặc biệt nên ngoài tuân thủ các thủ tục tố tụng chung thì thẩm quyền giải quyết các vụ việc HN&GĐ có yếu tố nước ngoài tại Tòa án được thực hiện theo quy định của BLTTDS; Tòa án nhân dân cấp huyện nơi cư trú của công dân Việt Nam hủy việc kết hôn trái pháp luật, giải quyết việc ly hôn, các tranh chấp về quyền và nghĩa vụ của vợ chồng, cha mẹ và con, về nhận cha, mẹ, con, nuôi con nuôi và giám hộ giữa công dân Việt Nam cư trú ở khu vực biên giới với Việt Nam theo quy định của Luật HN&GĐ 2014 và các quy định khác của pháp luật Việt Nam.

Như vậy, thẩm quyền giải quyết ly hôn có yếu tố nước ngoài thuộc TAND cấp tỉnh trừ trường hợp đã nêu tại khoản 3 Điều 123 Luật HN&GĐ năm 2014 thì TAND cấp huyện có thẩm quyền giải quyết.

Trong quá trình giải quyết theo quy định về thẩm quyền của BLTTDS năm 2015 thì phải được tòa án đó tiếp tục giải quyết mặc dù trong quá trình giải quyết có sự thay đổi quốc tịch, nơi cư trú, địa chỉ của các đương sự hoặc có tình tiết mới làm cho vụ việc dân sự đó thuộc thẩm quyền của Tòa án khác của Việt Nam hoặc của Tòa án nước ngoài.

Trình tự, thủ tục giải quyết ly hôn với người nước ngoài

Sau khi xem xét đơn khởi kiện của người khởi kiện, Tòa án kiểm tra đơn cùng các tài liệu kèm theo để nghiên cứu, nếu thấy đủ điều kiện thụ lý thì Tòa án thông báo cho họ để họ tiến hành nộp tạm ứng án phí ly hôn.

Sau khi người khởi kiện đã nộp tạm ứng án phí ly hôn và nộp biên lai cho Tòa án, trong thời hạn luật định Tòa án phải cho tiến hành thụ lý vụ án để giải quyết.

Tòa án chỉ thụ lý giải quyết các vụ việc ly hôn thuộc thẩm quyền giải quyết của Tòa án và tiến hành các hoạt động tố tụng theo trình tự, thủ tục chung.

Về trình tự, thủ tục giải quyết ly hôn với người nước ngoài được quy định cụ thể như sau: 

Thời hạn mở phiên tòa, phiên họp hòa giải:

Phiên họp hòa giải phải được mở sớm nhất là 06 tháng và chậm nhất là 08 tháng, kể từ ngày ra văn bản thông báo thụ lý vụ án. Ngày mở phiên họp hòa giải được ấn định cách ngày mở phiên họp hòa giải chậm nhất là 01 tháng.

Phiên tòa phải được mở sớm nhất là 09 tháng và chậm nhất là 12 tháng, kể từ ngày ra văn bản thông báo thụ lý vụ án. Ngày mở lại phiên tòa được ấn định cách ngày mở phiên tòa chậm nhất là 01 tháng, trừ trường hợp quy định 

Tòa án phải gửi thông báo thụ lý việc dân sự, trong đó nêu rõ thời gian, địa điểm mở phiên họp, mở lại phiên họp giải quyết việc dân sự trong văn bản thông báo thụ lý việc dân sự cho đương sự ở nước ngoài.

Phiên họp phải được mở sởm nhất là 06 tháng và chậm nhất là 08 tháng, kể từ ngày ra văn bản thông báo thụ lý việc dân sự. Ngày mở lại phiên họp giải quyết việc dân sự (nếu có) được ấn định cách ngày mở phiên họp lần đầu chậm nhất là 01 tháng.

Trên đây là bài tư vấn của công ty. Chúng tôi mong muốn nhận được sự góp ý của quý khách hàng để chất lượng dịch vụ của chúng tôi luôn làm hài lòng khi sử dụng. Xin chân thành cảm ơn quý khách hàng đã luôn đồng hành cùng chúng tôi.

Thời hạn giải quyết

Tùy vào từng vụ việc cụ thể mà thời hạn giải quyết khác nhau. Trên cơ sở luật định thì thời hạn chuẩn bị xét xử là từ 04 – 06 tháng kể từ ngày thụ lý vụ án; Thời hạn mở phiên tòa từ 01 – 02 tháng kể từ ngay có quyết định đưa vụ án ra xét xử.